Rudzienice

Rudzienice wymienione zostały pod nazwą Raydez po raz pierwszy w 1249 roku, w dokumencie tzw. traktatu dzierzgońskiego, w którym mówi się m.in., że pokonani przez Krzyżaków Pomezanie wybudują w tej miejscowości kościół. 

W czasie podziału podbitego przez Krzyżaków terytorium między biskupa pomezańskiego a zakon krzyżacki Rudzienice przypadły Zakonowi. Tak więc miejscowość ta musiała istnieć już dawno i w okresie podpisywania traktatu dzierzgońskiego była z pewnością jakimś centrum władzy pruskich Pomezanów. Długo, aż po XVII wiek nie osiedli tu Niemcy. Przez cały czas Rudzienice pozostawały w ręku Prusów. Dlatego też wystawiane później przez Krzyżaków przywileje lokacyjne nie dotyczą całej miejscowości, a poszczególnych zagród. Najstarszy z nich, znany nam pochodzi z 1350 roku i wystawiony został przez komtura ostródzkiego Guntera von Hohensteina. Dwa następne noszą datę 5 grudnia 1415 roku. Jednym z nich komtur ostródzki nadał Albrechtowi z Rudzienic trzy i pół radła "z siedmiu, które niegdyś należały do Prusa Topla i znajdowały się na polu "Rudentz", drugim przywilejem tenże komtur nadał 4 i pół radła ziemi Szymonowi z Rudzienic. Niemiecka forma nazwy miejscowości - Raudnitz - wystąpiła po raz pierwszy w dokumencie z 12 listopada 1540 roku. Dokumentem tym książę Albrecht Hohenzollern nadał Zygmuntowi von "Radyncz" 4 i pół radła ziemi w tej miejscowości. Jeszcze akta wizytacyjne z 1576 roku mówią, że "w Rudzienicach mieszkają wolni Prusowie, którzy płacą dziesięcinę". W ciągu następnego stulecia zespół majątków pruskich składających się na Rudzienice dostał się widocznie w ręce rodziny von Kreytzen, bo 18 stycznia 1675 roku bracia Wolff, Albrecht i Ernst von Kreytzenowie sprzedali Rudzienice, obejmujące wówczas 20 włók, Ernstowi Finck von Finckensteinowi. W 1784 roku Albrecht Fryderyk Finck von Finckenstein sprzedał Rudzienice Karolowi Ludwikowi Aleksandrowi zu Dohna-Schlodienowi. W 1905 roku Rudzienice były własnością Henryka XXV księcia Reussa. Nie wiadomo czy Pomezanie rzeczywiście wybudowali w Rudzienicach kościół. Według akt wizytacyjnych z 1576 roku Rudzienice należały do parafii Gromoty, a gdy na początku XVII wieku w parafii tej spłonął kościół, przyłączono je do parafii we Frednowach. W latach 1737 - 1738 Wilhelm Albrecht Flinck von Finckenstein wybudował kościół drewniany. W latach 1859 - 1860 wybudowano kościół murowany. W 1789 roku Rudzienice były wsią szlachecką z folwarkiem i kościołem ewangelickim. Liczyły wówczas 27 domów mieszkalnych. W 1972 roku Rudzienice otrzymały połączenie kolejowe Iława - Olsztyn i wybudowano stację. Jej pierwszym zawiadowcą był do 1891 roku Krol. Po nim Gettkandt do 1906 roku, następnie Heinrich Dombrowski. W 1885 roku do Rudzienic należało 13 folwarków o ogólnej powierzchni 8632 ha, w 1859 roku 16 folwarków, a ogólna powierzchnia wzrosła do 8725,4 ha, wreszcie w 1905 roku dobra rudzinieckie posiadały 17 folwarków, lecz areał zmniejszył się do 8294,4 ha. 

Do zabytków architektonicznych czwartej kategorii zaliczone zostały czworaki klasycystyczne i neogotycki kościół, pochodzący z pierwszej połowy XIX wieku. W kościelnej wieży znajduje się zabytkowy dzwon. Z zarysu historycznego parafii wynika, że Parafia Rzymsko - Katolicka w Rudzienicach pod wezwaniem Matki Bożej Królowej Polski powstała w 1952 roku na mocy dekretu ówczesnego ordynariusza Diecezji Warmińskiej ks. Wojciecha Zinka. Pierwszym jej proboszczem został ks. Stanisław Grabowski, który spoczywa na tutejszym cmentarzu parafialnym. Od 1958 roku administratorem parafii został mianowany ks. Jan Karaś. Po jego odejściu na emeryturę w 1972 r. ks. Bp Józef Drzazga mianował proboszczem ks. Wincentego Niedośpiała. Dokonał on gruntownego remontu wieży kościoła i plebanii. Po jego śmierci w 1975 r. ks. Bp skierował do Rudzienic ks. Jana Oleksego. W ciągu 4,5 roku odnowił on kościół, przeprowadził liczne remonty i w 1980 roku odszedł do pracy w Prabutach. Nowym proboszczem został ks. Kazimierz Kaluta, który sprawował opiekę duszpasterską w naszej parafii do końca lipca 1988 roku, kiedy to Bp warmiński Edmund Piszcz zwolnił go przenosząc na rentę chorobową. Dnia 15 lipca 1988 roku parafię w Rudzienicach mocą dekretu Biskupa Warmińskiego obejmuje ks. Adam Olszewski pełniący tę funkcję do dnia dzisiejszego. 

Parafia terytorialnie obejmuje 5 wsi: Rudzienice, Gromoty, Kałduny, Mątyki i Tynwałd. W 1993 r. ks. Adam Olszewski został mianowany przez ks. Bpa Andrzeja Śliwińskiego Kanonikiem Gremialnym i Sekretarzem Kwidzyńskiej Kapituły Konkatedralnej oraz Wicedziekanem Dekanatu Iława - Wschód. Od 1957 roku funkcjonowała też w Rudzienicach przez wiele lat dwuletnia Szkoła Przysposobienia Rolniczego, która była jedną z placówek oświaty dla dorosłych. Specyfika i położenie miejscowości spowodowała, że w 1966 roku powstała tu międzykółkowa baza maszynowa podlegająca pod POM iławski a sprowadzająca swą działalność do usług polowych, w tym chemizacyjnych. Do osiągnięć inwestycyjnych lat sześćdziesiątych należała budowa wiejskiego ośrodka zdrowia z mieszkaniami dla chcących podjąć pracę na wsi lekarzy. Ośrodek Zdrowia, unowocześniony i zmodernizowany służy ludziom okolicznych wsi do dziś. Działa tu też punkt pocztowy i punkt apteczny. W 1995 roku z okazji 746-lecia Rudzienic wprowadzono nazewnictwo ulic. Pomysłodawcą i autorem przedsięwzięcia był prezes oddziału Stowarzyszenia Społeczno-kulturalnego "Pojezierze" w Rudzienicach Henryk Plis. Formalnie decyzja Rady Gminy w Iławie z sierpnia 1995 usankcjonowała status ulic. Uroczystości w Rudzienicach odbyły się w dniu 17 września 1995 roku w połączeniu z dożynkami. Położenie atrakcyjne przyrodniczo służy zaś powstawaniu gospodarstw agroturystycznych.